Η ταυτοποίηση μίας πανάρχαιας μούμιας
Το FBI και το μυστήριο της αρχαίας αιγυπτιακής μούμιας.
Το FBI και το μυστήριο της αρχαίας αιγυπτιακής μούμιας.
Το 1915, μια ομάδα αμερικανών αρχαιολόγων που έκαναν ανασκαφές στην αρχαία αιγυπτιακή νεκρόπολη Deir el-Bersha βρέθηκε μπροστά σε έναν κρυμμένο τάφο. Εκεί βρήκε ένα κομμένο κεφάλι μούμιας σε κάσα από κέδρο.
Η αίθουσα ήταν του διοικητή Djehutynakht και της γυναίκας του. Κάποια στιγμή, τυμβωρύχοι που μπήκαν και σύλησαν τον τάφο παράτησαν ένα κεφάλι μούμιας σε μια γωνία, ενώ δεν πρόλαβαν να βάλουν φωτιά στην αίθουσα για να καλύψουν τα ίχνη τους.
Οι αρχαιολόγοι έστειλαν τα ευρήματά τους στο Museum of Fine Arts, στη Βοστόνη, το 1921. Το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής έμεινε στην αποθήκη μέχρι το 2009, όταν το μουσείο τα έθεσε για έκθεση. Από όλα τα εκθέματα εκείνο που ξεχώρισε ήταν το κεφάλι.
«Το κεφάλι βρέθηκε στην κάσα του διοικητή, αλλά ποτέ δεν βεβαιωθήκαμε αν ήταν κεφάλι δικό του ή της γυναίκας του», είπε η Rita Free, έφορος του μουσείου.
Το προσωπικό του μουσείου κατέληξε ότι μόνο ένα τεστ DNA θα καθόριζε την ταυτότητα του κεφαλιού αυτού.
«Το πρόβλημα ήταν ότι το 2009 δεν είχε γίνει επιτυχής εξαγωγή DNA από τη μούμια που ήταν 4.000 ετών», είπε η Δρ. Feed.
Οι αιγυπτιακές μούμιες θέτουν μια μοναδική πρόκληση, επειδή το κλίμα της ερήμου γρήγορα αλλοιώνει το DNA. Προηγούμενες προσπάθειες για λήψη αρχαίου DNA είτε απέτυχαν είτε παρήγαγαν αποτελέσματα μολυσμένα από σύγχρονο DNA. Έτσι για να επιλυθεί το ζήτημα το μουσείο στράφηκε στο FBI.
Το FBI δεν είχε ασχοληθεί ποτέ στο παρελθόν με ένα δείγμα τόσο παλιό. Αν οι επιστήμονές του μπορούσαν να εξαγάγουν γενετικό υλικό από τη μούμια, θα προσέθεταν μια ισχυρή τεχνική συλλογής DNA στο «οπλοστάσιό» τους, αλλά και θα προσέφεραν έναν νέο τρόπο αποκρυπτογράφησης του αρχαίου αιγυπτιακού παρελθόντος.
«Πραγματικά, δεν περίμενα ότι θα μπορούσαμε να είχαμε αποτελέσματα, επειδή τότε υπήρχε η πεποίθηση ότι δεν ήταν δυνατόν να πάρουμε DNA από αρχαία αιγυπτιακά υπολείμματα», είπε η Odile Loreille, επιστήμονας εγκληματολογίας του FBI. Αλλά στο περιοδικό journal Genes, τον Μάρτιο, η Δρ Loreille και οι συνάδελφοί της ανέφεραν ότι είχαν ανακτήσει αρχαίο DNA από το κεφάλι. Και έτσι μετά από πάνω από έναν αιώνα αβεβαιότητας, το μυστήριο της ταυτότητας της μούμιας επρόκειτο να λυθεί.
Αρχικά το ζήτημα ήταν να βεβαιωθεί ότι όντως επρόκειτο για αρχαίο DNA. Για να γίνει αυτό, η Δρ. Loreille ανέλυσε πόσο κατεστραμμένο ήταν το δείγμα. Πράγματι, τα αποτελέσματα έδειχναν σημαντική καταστροφή, το οποίο σήμαινε ότι μελετούσε γενετικό υλικό της μούμιας.
Στη συνέχεια, προκειμένου να διαπιστώσει για ποιον επρόκειτο, η Δρ. Loreille εισήγαγε τα δεδομένα στο κατάλληλο λογισμικό που ανέλυσε το ποσοστό των χρωμοσωμάτων. «Όταν πρόκειται για θηλυκό υπάρχουν περισσότερες αναφορές του Χ. Όταν πρόκειται για αρσενικό υπάρχει Χ και Υ», είπε.
Τελικά το πρόγραμμα έδειξε «αρσενικό».
Η αίθουσα ήταν του διοικητή Djehutynakht και της γυναίκας του. Κάποια στιγμή, τυμβωρύχοι που μπήκαν και σύλησαν τον τάφο παράτησαν ένα κεφάλι μούμιας σε μια γωνία, ενώ δεν πρόλαβαν να βάλουν φωτιά στην αίθουσα για να καλύψουν τα ίχνη τους.
Οι αρχαιολόγοι έστειλαν τα ευρήματά τους στο Museum of Fine Arts, στη Βοστόνη, το 1921. Το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής έμεινε στην αποθήκη μέχρι το 2009, όταν το μουσείο τα έθεσε για έκθεση. Από όλα τα εκθέματα εκείνο που ξεχώρισε ήταν το κεφάλι.
«Το κεφάλι βρέθηκε στην κάσα του διοικητή, αλλά ποτέ δεν βεβαιωθήκαμε αν ήταν κεφάλι δικό του ή της γυναίκας του», είπε η Rita Free, έφορος του μουσείου.
Το προσωπικό του μουσείου κατέληξε ότι μόνο ένα τεστ DNA θα καθόριζε την ταυτότητα του κεφαλιού αυτού.
«Το πρόβλημα ήταν ότι το 2009 δεν είχε γίνει επιτυχής εξαγωγή DNA από τη μούμια που ήταν 4.000 ετών», είπε η Δρ. Feed.
Οι αιγυπτιακές μούμιες θέτουν μια μοναδική πρόκληση, επειδή το κλίμα της ερήμου γρήγορα αλλοιώνει το DNA. Προηγούμενες προσπάθειες για λήψη αρχαίου DNA είτε απέτυχαν είτε παρήγαγαν αποτελέσματα μολυσμένα από σύγχρονο DNA. Έτσι για να επιλυθεί το ζήτημα το μουσείο στράφηκε στο FBI.
Το FBI δεν είχε ασχοληθεί ποτέ στο παρελθόν με ένα δείγμα τόσο παλιό. Αν οι επιστήμονές του μπορούσαν να εξαγάγουν γενετικό υλικό από τη μούμια, θα προσέθεταν μια ισχυρή τεχνική συλλογής DNA στο «οπλοστάσιό» τους, αλλά και θα προσέφεραν έναν νέο τρόπο αποκρυπτογράφησης του αρχαίου αιγυπτιακού παρελθόντος.
«Πραγματικά, δεν περίμενα ότι θα μπορούσαμε να είχαμε αποτελέσματα, επειδή τότε υπήρχε η πεποίθηση ότι δεν ήταν δυνατόν να πάρουμε DNA από αρχαία αιγυπτιακά υπολείμματα», είπε η Odile Loreille, επιστήμονας εγκληματολογίας του FBI. Αλλά στο περιοδικό journal Genes, τον Μάρτιο, η Δρ Loreille και οι συνάδελφοί της ανέφεραν ότι είχαν ανακτήσει αρχαίο DNA από το κεφάλι. Και έτσι μετά από πάνω από έναν αιώνα αβεβαιότητας, το μυστήριο της ταυτότητας της μούμιας επρόκειτο να λυθεί.
Αρχικά το ζήτημα ήταν να βεβαιωθεί ότι όντως επρόκειτο για αρχαίο DNA. Για να γίνει αυτό, η Δρ. Loreille ανέλυσε πόσο κατεστραμμένο ήταν το δείγμα. Πράγματι, τα αποτελέσματα έδειχναν σημαντική καταστροφή, το οποίο σήμαινε ότι μελετούσε γενετικό υλικό της μούμιας.
Στη συνέχεια, προκειμένου να διαπιστώσει για ποιον επρόκειτο, η Δρ. Loreille εισήγαγε τα δεδομένα στο κατάλληλο λογισμικό που ανέλυσε το ποσοστό των χρωμοσωμάτων. «Όταν πρόκειται για θηλυκό υπάρχουν περισσότερες αναφορές του Χ. Όταν πρόκειται για αρσενικό υπάρχει Χ και Υ», είπε.
Τελικά το πρόγραμμα έδειξε «αρσενικό».
