Κυβομέδουσα: ο διάφανος δολοφόνος
Chironex fleckeriΟ αληθινός τρόμος των θαλασσών.
Η κυβομέδουσα Chironex fleckeri είναι καλύτερα γνωστή για το εξαιρετικά ισχυρό και θανατηφόρο " τσίμπημα " της. Το τσίμπημα μπορεί να προκαλέσει έναν πονηρό πόνο που συνοδεύεται από μια έντονη αίσθηση καψίματος.
Στην Αυστραλία, οι θάνατοι προκαλούνται συχνότερα από τα μεγαλύτερα δείγματα του C. fleckeri.
Η Chironex fleckeri, κοινώς γνωστή ως σφήνα της θάλασσας ή κυβομέδουσα, είναι ένα είδος μίας εξαιρετικά δηλητηριώδους μέδουσας που βρίσκεται στα παράκτια ύδατα από τη βόρεια Αυστραλία και τη Νέα Γουινέα στη Μαλαισία, τις Φιλιππίνες και το Βιετνάμ. Έχει περιγραφεί ως "η πιο θανατηφόρα μέδουσα στον κόσμο", με πάρα πολλούς θανάτους στην Αυστραλία από το 1884 έως το 1996.
Γνωστή για το τσίμπημά της, η C. fleckeri έχει πλοκάμια μήκους μέχρι και 3 μ. που καλύπτονται με εκατομμύρια cnidocytes τα οποία, σε επαφή, απελευθερώνουν μικροσκοπικά βέλη παρέχοντας ένα εξαιρετικά ισχυρό δηλητήριο. Το τσίμπημα συνήθως έχει ως αποτέλεσμα τον επίπονο πόνο και εάν η περιοχή του τσιμπήματος είναι σημαντική, τότε το θύμα μπορεί να πεθάνει σε διάστημα δύο έως πέντε λεπτών. Η ποσότητα δηλητηρίου σε ένα και μόνο τσίμπημα λέγεται ότι είναι αρκετή για να σκοτώσει 60 ενήλικες ανθρώπους.
Η Chironex fleckeri πήρε το όνομά της από τον τοξικολόγο και ακτινολόγο του North Queensland Doctor Hugo Flecker. Στις 20 Ιανουαρίου 1955, όταν πέθανε ένα παιδί ηλικίας 5 ετών σε ρηχά νερά στο Cardwell του North Queensland, ο Flecker βρήκε τρεις τύπους μέδουσας: η μία ήταν μη αναγνωρισμένη κιτρινωπή μέδουσα.
Ο Flecker την έστειλε στον Δρ Ronald Southcott στην Αδελαΐδα και στις 29 Δεκεμβρίου 1955 ο Southcott δημοσίευσε το άρθρο του, το οποίο το καθιέρωσε ως νέο γένος και είδος μέδουσας (κιθαρίδας θανάτου), την ονόμασε Chironex fleckeri, το όνομα της οποίας προέρχεται από την ελληνική cheiro που σημαίνει "χέρι" και το λατινικό nex που σημαίνει "δολοφόνος".
Η Chironex fleckeri είναι η μεγαλύτερη από τις κυβομέδουσες, πολλές από τις οποίες μπορεί να φέρουν παρόμοια τοξικά δηλητήρια. Το κουδούνι ή αλλιώς το κεφάλι της μπορεί να φτάνει περίπου στο μέγεθος μίας μπάλας του μπάσκετ. Από κάθε μια από τις τέσσερις γωνιές του κεφαλιού ακολουθούν ένα σύμπλεγμα από 15 πλοκάμια. Η ανοιχτή μπλε μέδουσα έχει αχνά σημάδια που παρατηρούνται από ορισμένες οπτικές γωνίες και φέρει μια κάπως περίεργη ομοιότητα με ένα ανθρώπινο κεφάλι ή κρανίο .
Δεδομένου ότι είναι σχεδόν διαφανές, το πλάσμα αυτό, είναι σχεδόν αδύνατο να το δει κάποιος στο περιβάλλον του με αποτέλεσμα αυτό να θέτει σε ιδιαίτερο κίνδυνο τους κολυμβητές.
Όταν οι μέδουσες κολυμπούν, τα πλοκάμια συστέλλονται έτσι ώστε να έχουν μήκος περίπου 15 cm και διάμετρο περίπου 5 mm. όταν κυνηγούν, τα πλοκάμια είναι πιο λεπτά και έχουν μήκος περίπου 3 μ.
Τα πλοκάμια καλύπτονται με υψηλή συγκέντρωση κνησμωδών κυττάρων που ονομάζονται cnidocytes και τα οποία ενεργοποιούνται από την πίεση και από μία χημική σκανδάλη και αντιδρούν σε πρωτεϊνικές χημικές ουσίες. Οι κυβομέδουσες είναι κυνηγοί ημέρας.
Η Chironex fleckeri ζει τρώγοντας γαρίδες και μικρά ψάρια ενώ η ίδια είναι θύμα χελωνών των οποίων το παχύ δέρμα είναι αδιαπέραστο στα cnidocytes της μέδουσας.
